Hoe kan angst, een emotie die bedoeld is om je overlevingskansen te bevorderen, zo gevaarlijk en destructief zijn?
Angst bereidt het lichaam voor om zich te verdedigen in gevaarsituaties. Maar soms lokken alledaagse situaties angstreacties uit die zo hevig zijn dat ze het normale functioneren belemmeren. We spreken van een angststoornis als dit langer dan 4 maanden duurt.
Hoe kun je het herkennen?
Volgende klachten kunnen voorkomen: nervositeit, rusteloosheid, benauwd gevoel op de borst, gevoel van verstikking, hartkloppingen, zweten, koude rillingen, misselijkheid of buikklachten, duizeligheid, beven, flauw gevoel, tintelingen in ledematen, hoofdpijn en spierspanning.
Al deze klachten bewijzen een overactivering van het zenuwstelsel.
Oorzaak
Wel, die is nog niet helemaal duidelijk. Er kunnen diverse factoren meespelen... De ene persoon lijkt er kwetsbaarder voor dan de andere, en familiestudies wijzen ook op een ‘erfelijke’ gevoeligheid. Men denkt dat bepaalde stoffen in de hersenen (neurotransmitters) een rol spelen in de aanleg voor angst of paniek. Ook ervaringen uit het verleden en aangeleerde reacties (o.a. door opvoeding ) bepalen voor een deel hoe je met angstgevoelens omgaat.
Soorten
- Bij een paniekstoornis heeft men paniekaanvallen, met ook angst voor de aanval zelf.
- In geval van een sociale fobie is men erg bevreesd voor de reactie of kritiek van andere personen. Dit komt vooral voor in sociale situaties zoals op restaurant, op het werk, bij contact met onbekenden, op bijeenkomsten…
- Bij een specifieke fobie heeft men angst voor bepaalde situaties of dingen. De meest voorkomende zijn hoogtevrees, vrees voor duisternis, voor kleine gesloten ruimtes (claustrofobie), voor slangen, spinnen en insecten.
- Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontstaat typisch na een nare ervaring. Je herbeleeft deze ervaring dan vaak in je gedachten of dromen.
- In geval van een obsessief compulsieve stoornis (OCS) heb je last van steeds terugkerende dwanggedachten (obsessies) en van dwanghandelingen (compulsies).
- Een gegeneraliseerde angststoornis uit zich als een constante, moeilijk te controleren angst, zoals overmatige stress en bezorgdheid over alledaagse zaken en over de toekomst. Deze vorm komt vaak voor in combinatie met andere psychische stoornissen.
Wat kan je eraan doen?
Ga met je klachten naar de huisarts. Die heeft de taak te bepalen of en aan welke angststoornis je lijdt (vaak wordt dit verward met een depressie). Bepaalde onderzoeken zullen nodig zijn dit effectief te diagnosticeren.
Of neem meteen eens contact met ons op.
Diagnose gekend? Cognitieve psychotherapie is de best wetenschappelijke onderbouwde therapie voor angststoornissen. Het doel hier is de angstsymptomen te verminderen en vermijdingsgedrag te voorkomen. Een onderdeel van deze therapie is exposuretherapie.
Tips om er zelf mee om te gaan: zoek steun, ontspanning, vermijdt stoffen met veel dopamine, adrenaline en noradrenaline (zoals koffie en alcohol) en vooral... probeer de situaties waarbij je angst voelt niet uit de weg te gaan.
Ben ik alleen?
Nee hoor! Een angststoornis behoort tot de meest voorkomende psychische stoornissen en ze ontstaan meestal tussen de leeftijd van 15 en 30 jaar. Tot 25% van de bevolking zou er in de loop van zijn leven ooit aan lijden.
In België hebben 1,72 op de 1000 mensen die naar de huisarts gaan een angststoornis. Bij vrouwen komt het dubbel zo vaak voor dan bij mannen. In België zoekt 39% van de volwassenen professionele hulp, in de meeste gevallen (80%) bij een huisarts of psychiater.
